Densytometria jest ważnym narzędziem w diagnostyce osteoporozy. To nieinwazyjne, niepowodujące dyskomfortu badanie dostarcza szczegółowych danych dotyczących kondycji naszego układu kostnego. Warto się na nie zdecydować, szczególnie jeśli jesteś w grupie ryzyka wystąpienia osteoporozy. Co kryje się za procedurą DEXA i jak przebiega? Jak wygląda pomiar gęstości kości i na czym polega samo schorzenie? Jak przebiega proces leczenia osteoporozy?

Badanie gęstości kości przy osteoporozie - objaw choroby

Badanie gęstości kości i jego stężenia, znane również jako densytometria, to istotny element diagnozowania osteoporozy. Jest to nieinwazyjne wykonanie badania, które wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie do oceny gęstości mineralnej kości. 

Dzięki analizowaniu sposobu, w jaki kości pochłaniają promieniowanie X, specjaliści mogą określić wskaźnik gęstość kości, co z kolei pozwala na ocenę ryzyka osteoporozy. Badanie jest bezbolesne i nie wymaga specjalnego przygotowania. Najczęściej badana jest szyjka kości udowej, kręgosłup oraz biodra, ponieważ są to miejsca najbardziej narażone na złamania związane z osteoporozą.

Badanie densytometryczne - skuteczna walka z chorobą

Początek choroby zazwyczaj jest bezobjawowy. Pierwszym objawem osteoporozy jest zazwyczaj złamanie kości z powodu zmian zachodzących w kościach. Złamania osteoporotyczne wynikają z utraty gęstości kości, co powoduje ich łatwe urazy. Po 60 roku życia kościec staje się słaby, dlatego tak ważne jest aby monitorować stan swoich kości poprzez badanie jakim jest densytometria kości. Z wiekiem stan kości jak i układ mięśniowy ulega zmianie, a zmiana ta polega na zmniejszeniu gęstości kości jak i wpływa na ubytek masy mięśniowej. Istotnym elementem dbania o zdrowie i zapobiegania osteoporozie jest witamina d i jej systematyczna suplementacja. Dzięki odpowiedniemu poziomowi gospodarki wapniowo-fosforanowej jak i monitorowaniu leczenia przez specjalistę można uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji choroby, jak m.in. proteza.

Densytometria a badanie densytometryczne

Osteoporoza to choroba, dlatego też ważne jest aby dbać o stan zdrowia i badania najlepiej wykonywać co 2 lata. Zaniedbanie stanu kości jak i systematycznych badań może doprowadzić do momentu, w którym powstaną nieodwracalne zmiany zwyrodnieniowe czy też reumatoidalne zapalenie stawów. Choroby te w zaawansowanej postaci przysparzają wiele bólu jak i cierpienie osób w starszym wieku. 

Na czym polega badanie na osteoporozę?

Badanie gęstości kości, czyli densytometria, jest procesem prostym i nieinwazyjnym. Pacjent przychodzi do gabinetu ubrany w luźne, wygodne ubranie bez metalowych elementów, np. biżuterii, które mogłyby zakłócić obraz. Przed rozpoczęciem badania gęstości kości, technik medyczny zadaje pacjentowi kilka pytań dotyczących jego historii zdrowotnej i potencjalnych czynników ryzyka osteoporozy.

Przygotowanie do badania nie jest trudne. Pacjent jest następnie proszony o położenie się na specjalnej kozetce, pod którą znajduje się skaner. Małe urządzenie przemieszcza się powoli nad ciałem pacjenta, emitując niskie dawki promieniowania X.

Cały proces trwa zwykle nie dłużej niż 10-30 minut. Po zakończeniu badania, obrazy są analizowane przez specjalistę, który ocenia gęstość kości i porównuje ją do normalnych wartości dla danej grupy wiekowej i płci. Wyniki badania są zwykle dostępne w ciągu kilku dni.

Jak wygląda badanie na osteoporozę?

Badanie przebiegu osteoporozy lub jej diagnozowanie zwykle obejmuje dwa główne elementy: badanie fizykalne i densytometryczne.

  • Badanie fizykalne — lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad medyczny, który może obejmować pytania o historię medyczną pacjenta, styl życia, dietę, aktywność fizyczną i używanie leków. Może również przeprowadzić badanie fizykalne, aby sprawdzić ogólny stan zdrowia i czynniki ryzyka osteoporozy.

  • Badanie densytometryczne (DEXA) - jest to najczęściej stosowane i wiarygodne badanie na osteoporozę. Podczas badania DEXA, pacjent leży na stole, a maszyna skanuje obszary wzdłuż kości udowej oraz kręgosłupa.

DEXA używa niewielkich ilości promieniowania, znacznie mniejszych niż w przypadku standardowego zdjęcia rentgenowskiego.

Wynik badania i wykonanie badania

Wyniki DEXA są zazwyczaj wyrażane jako "wynik T". Jest to różnica między gęstością mineralną kości badanego a średnią gęstością kości zdrowego, młodego dorosłego. Wynik T równy -1 do -2,5 wskazuje na niską masę kostną, często nazywaną osteopenią. Wynik T poniżej -2,5 jest diagnozą osteoporozy.

Pamiętaj, że decyzja o tym, czy i kiedy przeprowadzić badanie na osteoporozę, powinna być podjęta przez lekarza, który zna historię medyczną i aktualne problemy zdrowotne pacjenta, szczególnie jeśli dotyczy go nadczynność tarczycy.

Densytometria — przygotowanie do badania?

Zasady przygotowania do badania densytometrycznego, wyglądają następująco:

  • Informacja o lekach — należy poinformować lekarza o wszystkich lekach, które przyjmujesz. Niektóre leki mogą wpływać na wyniki badania DEXA. Lekarz może zasugerować, aby odstawić niektóre leki przed badaniem masy kostnej.

  • Zakaz przyjmowania wapnia — jeżeli przyjmujesz suplementy zawierające wapń, należy je odstawić na 24-48 godzin przed badaniem, ponieważ mogą one wpływać na wyniki badania.

  • Komfortowe ubranie — na badanie należy przyjść w luźnym, wygodnym ubraniu bez metalowych elementów, takich jak zamki błyskawiczne czy guziki, ponieważ mogą one zakłócać wyniki badania.

  • Informacja o wcześniejszych zabiegach — jeśli niedawno przeszedłeś badanie z użyciem kontrastu, takie jak tomografia komputerowa lub badanie rezonansem magnetycznym, powinieneś powiedzieć o tym lekarzowi. Substancje kontrastowe mogą bowiem wpływać na wyniki badania DEXA.

  • Ciąża — badanie DEXA nie jest zalecane dla kobiet w ciąży. Jeżeli jesteś w ciąży lub podejrzewasz, że możesz być w ciąży, powinnaś poinformować o tym lekarza.

Gdzie można zrobić badanie na osteoporozę?

Badanie densytometryczne, można zrobić między innymi w naszej placówce. Zazwyczaj jest też dostępne w szpitalach oraz prywatnych klinikach diagnostycznych.

W niektórych przypadkach, badanie DEXA jest dostępne też w niektórych prywatnych gabinetach lekarskich. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu lub specjalistą, który będzie w stanie skierować na odpowiednie badanie i zalecić najlepsze miejsce do jego wykonania.

Ile kosztuje badanie na osteoporozę?

Badanie densytometryczne nie jest drogie, ale cena może różnić w zależności od miasta, czy też stażu pracy lekarza. Jednak najczęściej wahać się od około 150 do 300 złotych.

Pamiętać, że ceny mogą się zmieniać, dlatego warto skonsultować się bezpośrednio z placówką medyczną, aby uzyskać najbardziej aktualne informacje. W niektórych przypadkach badanie może być również pokryte przez NFZ, jednak wymaga to skierowania od lekarza.

Badanie gęstości kości — podsumowanie

Osteoporoza jest poważnym stanem zdrowotnym, który może prowadzić do zwiększonego ryzyka złamań. Pamiętaj, że nawet jeśli nie masz objawów, możesz należeć do grupy podwyższonego ryzyka. Dotyczy to zwłaszcza kobiet po menopauzie i osób z nadczynnością tarczycy. W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących osteoporozy lub badania DEXA skonsultuj się ze swoim lekarzem, który szczegółowo dopowie na wszystkie pytania.